Ergenlik dönemine giren çocuklara nasıl davranılmalı?

Yaşam boyunca fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal olarak gelişim ve değişimler yaşarız.
Çocuğunuzun ilk adımlarını attığı günleri hatırlarsınız, düşe kalka yürümeyi öğrendiğini, çocukluktan yetişkinliğe atılan adımlar da aynı şekilde düşe kalka gerçekleşecek olan hem zorlayıcı hem de izlemesi keyifli bir yolculuktur.

Ergenlik; ikinci doğum olarak da adlandırılır.

Ergenlik dönemi çocukluk döneminden yetişkinliğe doğru çıkılan bir yolculuktur.

ERGENLİK DÖNEMİ

11 - 12 yaşlarında başlayıp neredeyse 20 yaşa kadar süren, çocukluktan yetişkinliğe bir geçiş dönemi olup büyüme ve gelişmenin daha hızlı ve daha farklı olduğu bir dönemdir.

Ergenliğe erken girmek veya geç girmek bir eksiklik ya da avantaj değildir.
Başlangıç dönemi
(kızlarda 10-15, erkeklerde 11,5-17)
Orta dönem
(kızlarda 15-18, erkeklerde 17-19)
Son dönem
(kızlarda 18-20, erkeklerde 19-21).

ERGENLİK DÖNEMİNDE GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER

FİZİKSEL GELİŞİMLER
• Büyüme ve gelişmenin hızı, miktarı ve zamanı bakımından ergenler arasında önemli farklar bulunmaktadır.
• Özellikle 11-16 yaşlarında hızlanır, daha sonra yavaşlar.Büyüme 18-20 yaşına kadar sürer.
• Ergenlikte; eller, ayaklar, kollar ve bacakların daha önce geliştiğini görmekteyiz. Kas ve kemikler aynı hızda ve zamanda gelişmediğinden bedenin kontrol edilmesi güçleşir.
• Büyümedeki çabukluk, vücut duruşuna etki eder. Boyun hızlı uzaması sonucu, kambur bir duruş ortaya çıkabilir.
• Ergenlik döneminde iştah artışı görülebilir, fiziksel değişimlerin gerçekleşebilmesi için vücudun enerji ihtiyacı artmıştır.
• Bu dönemde ergenlerin en büyük uğraşları, bedenleridir.
• Ergenlikte cinsiyet hormonları artan miktarda salgılanmaya başlar.
• Deri yağlanır, sivilceler çıkar.
• Hormon düzensizliği sonucu kötü kokulu terleme sıkça görülür.

Ergenlikte Öz Bakım
• Ergenlik sivilcesi akne görülmektedir. En çok yüzde olmak üzere omuzlar ve sırtta da görülebilir.
• Aknenin ortaya çıkmasını engelleyen tek ve en etkili önlem düzenli temizlik alışkanlığıdır.
• Ergenlikle birlikte hormonların etkisi ile koltuk altı ve kasık bölgesinde tüylenme başlar. Tüyler, bu bölgedeki ter ve yağ bezlerinin, üreme organlarının salgıladığı kokuların çevreye yayılmasına, temizlenmediğinde de  enfeksiyonlara neden olabilir.
• Saçların boyanması ya da kimyasal maddelerin uygulanması saçın ve saçlı derinin sağlığını bozabileceği için bu tip uygulamalardan kaçınılması gerekir.

DUYGUSAL GELİŞİMLER
Ergenliğin başlarında büyümenin hızlı oluşu, ergenin hem duygularında hem de davranış ve tutumlarında belirgin farklılıklar sergilemesine neden olur.
• Duyguların Yoğunluğunda Artış
• Âşık Olma
• Mahcubiyet ve Çekingenlik
• Aşırı Hayal Kurma
• Yalnız Kalma İsteği
• Çalışmaya Karşı İsteksizlik
• Çabuk Heyecanlanma
• Tedirgin ve Huzursuz Olma
• Duygusal Kırgınlıklar
• Öfke Atakları
• Ruhsal Zorlanmalar
• Zıt duygular yaşanır. Bir yandan yetişkin olup sorumluluk almak, diğer taraftan çocuk kalıp çocukluğun güvenli ortamı içinde olmak istenir.
• Erişkinlerin kendilerini dinlemediği düşünülür ve öfkelenilir.
• Yaşanan bu çelişkiler bağımsız kişilik geliştirilmesine yardımcı olan, normal gelişmelerdir.

ZİHİNSEL GELİŞİMLER
• Zihinsel yeteneklerde hızlı gelişmeler olur.
• Soyut düşünme yeteneği kazanılır.
• Değer yargıları ve toplumsal olaylar tartışılmaya başlanır.
• Toplumsal değerler, inançlar tartışılır.
• Geleceğe yönelik düşünceler artmaya başlar.
• Olayların arkasındaki gerçek nedenler görülmeye başlanır.
• «Bana bir şey olmaz.» düşüncesi vardır.

SOSYAL GELİŞİMLER
 

Aile İlişkileri
• Ailelere olan bağımlılık azalır.
• Hiçbir şey beğenilmez.
• Sürekli şikâyet edilir.
• Eve istenilen zamanda girilip çıkılmak istenir.
• Anne-babanın beğenileriyle ters düşer.
• Anne-babasının düşüncelerini benimsemez ve
erişkinlerden öğrenecek bir şeyin kalmadığını düşünür.
 

Sosyal İlişkiler
• En ufak eleştiriye büyük tepkiler verilir.
• Kendisine yöneltilen eleştirileri kabul etmez ancak eleştiri yapmaktan hoşlanır.
• Otoriteye karşı gelme tutumu ön plandadır.
• Çabuk kurulan ve bozulan ilişkiler yaşanır.
• Popüler kişilerden kolay etkilenilir.
• Toplum içinde sivrilme, ilgi çekme ve rol sahibi olma çabası içine girilir.

Arkadaşlık İlişkileri
• Ergenlik döneminde, arkadaşlar çok önemlidir.
• Arkadaş grupları oluşturulur ve grupların kendi aralarında yazısız kuralları vardır.
• Arkadaşlarının kendisi için ne düşündüğü çok önemlidir.
• Erkeklerin kurdukları gruplar daha kalabalıktır, ilişkiler daha yüzeyseldir.
• Kızlardan oluşan gruplar daha küçüktür, ilişkiler ise daha sıkıdır.
• Arkadaşlar ile gizli konuşmalar ve fısıldaşmalar olur.
• Giyim şekli, saç biçimi gibi konularda arkadaşlar gittikçe daha fazla belirleyici olur.

ERGENLİĞİN SONLANMASI
• Problemleri karşılama yöntemleri
• Duygusal sakinliğin artması
• Gerçekçiliğin artması
• Topluma karşı sorumlu bir davranış kazanmayı istemek ve buna ulaşmak
• Kişinin kendi fiziki yapısını, cinsel rolünü kabul etmesi ve bu role uygun davranış geliştirmesi
• Anne-babasından ve diğer yetişkinlerden duygusal olarak kopup bağımsızlığını kazanması
• Bir meslek seçebilmesi
• Yetişkin bir birey olabilmek için gerekli bilgi ve yetenekleri kazanması
• Duygusal bağımsızlığı kazanma ve kendisi ile ilgili önemli kararları kendi başına verebilmesi
• Arkadaş ilişkilerinde kabul görmesi ve arkadaşlık becerileri, işbirliği, liderlik yeteneklerini geliştirebilmesi
• Çatışan değerleri uzlaştırma ve kendi yaşına özgü bir yaşam felsefesi geliştirebilmesi

AİLE TUTUMLARI
• Unutulmamalıdır ki çocuğunuzun yaşadığı değişiklikler, tüm çocukların yaşadığı ve sizin çocuğunuzun da yaşadığı NORMAL bir gelişim evresidir.
• Sorunlar karşılıklı birbirini dinlemeyle, kızgınlığa ve kırgınlığa düşmeden hoşgörü ve yapıcı tartışmayla çözülebilir.
• Onlar hiç yetişkin olmadılar ama sizler bu süreçleri geçirdiniz, ergenin güveneceği liman her konuda koşulsuz destek göreceği güçlü anne-baba modelidir.
• Anne ve babalar, arkadaş rolünü üstlenmemelidir; onların pek çok arkadaşı olacak ancak biricik olan sizlersiniz