Birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeyecek şekilde bir araya gelmesiyle oluşan madde topluluğunun tanımlanması için karışım terimi kullanılır. Saf maddeler element ve bileşiklerden oluşur ama maddelerin çoğu ne tek bir elementtir ne de tek bir bileşiktir. Aslında maddelerin geneli saf madde olmayan karışımlardır.
Karışımlar homojen ve heterojen olarak iki ana türe ayrılabilir.
Her tarafında ve/veya zerresinde aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi hareket eden karışımlardır. Homojen karışımı meydana getiren maddeler gözle veya optik aletlerle görüntülenemezler, Homojen karışımlara genelde çözelti de denir. Tuzlu su, şekerli su, alkollü su, çeşme suyu, metal alaşımlar, tunç ve gaz karışımları homojen karışımlara örnektir.
Tamamında aynı özellikleri bulundurmayan, içerisindeki taneciklerin gözle görülebildiği karışımlardır. Heterojen karışımlar kendi aralarında süspansiyon, emülsiyon, aerosol ve koloit gibi gruplara ayrılmaktadır. Maden filizleri, kaya parçaları, odun parçaları, bitki yaprağı, sis, ayran, petrol su karışımı, beton parçası, toprak, granit, çakıl, kum, sünger, ponza taşı, süt, köpük, duman, toz ve çamur heterojen karışımlara örnek olarak verilebilir.
Süt çıplak gözle homojen gibi gözükmesine rağmen mikroskopla bakıldığında (yağ damlacıklarından dolayı) heterojen olduğu gözlenir. Heterojenlik mikroskopla tespit edildiği gibi tyndall * etkisi ile de tespit edilebilir.
Heterojen karışımlar kendi aralarında emülsiyon, süspansiyon, koloit, aerosol olmak üzere dört alt çeşide ayrılır.
Emülsiyon
Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış halidir. Su zeytinyağı karışımı, su benzin karışımı gibi.
Süspansiyon
Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen olarak dağılmış şeklidir. Su–kum karışımı, su–tebeşir tozu karışımı gibi.
Kolloid
Bir maddenin sıvı içerisinde asılı kalmasıyla oluşan, gerçek çözelti ile heterojen karışımlar arasında kalan karışımlardır. Homojen gibi görünseler de kolloid karışımı oluşturan maddeler ışın demeti veya lazer ışını geçirilerek fark edilebilir. Duman, jöle, boya
Aerosol
Bir katı veya sıvının gaz içinde dağılmasıyla oluşan karışımlardır. Aerosol karışımların çoğu kolloide de örnek olarak verilebilir. Sis, sprey, baca dumanı.
- Karışımı oluşturan maddelerin kimyasal özelliklerinde değişiklik olmaz.
- Saf değildir.
- Fiziksel yollarla ayrıştırılır.
- Erime ve kaynama noktaları çözünenin derişimine bağlı olduğundan sabit değildir.
- Karışımların öz kütleleri sabit değildir. Karışımı oluşturan maddelerin miktarına bağlı olarak karışımın öz kütlesi değişir.
- Karışımın yapısında farklı cins atom veya molekül vardır.
- Karışımda bulunan maddelerin miktarı gelişigüzel olmakla beraber aralarında belirli bir sabit oran yoktur.
+ Bileşikler aynı cins moleküllerden, karışımlar ise farklı cins atom veya moleküllerden meydana gelir.
+ Bileşikler kimyasal yollarla, karışımlar ise fiziksel yollarla birleştirilip ayrıştırılabilir.
+ Bileşikteki atomlar belirli kütle oranlarında birleşirlerken karışımlarda ise belirli bir oran yoktur.
+ Bileşiklerin sabit bir öz kütleleri vardır. Karışımların öz kütleleri karışımdaki maddelerin birleşme oranlarına bağlı olarak değişir.
* Tyndall Efekti : Tyndall dağılımı / Tyndall olayı olarak da bilinen etki; ışığın kolloid içindeki parçacıklardan veya bir süspansiyondaki küçük parçacıklardan saçılması olayıdır. 19. yüzyıl da fizikçi John Tyndall tarafından keşfedilmiştir. Yanık motor yağının parçacıklı olduğunun görülmesi ya da egzostlardan çıkan dumanın mavi renkte görülmesi bu efekte örnektir.
Video : Esra ATEŞ
İki ya da daha fazla saf maddenin özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle oluşan maddelere karışım denir.
Adi Karışım: En az iki farklı katının bir araya gelmesiyle oluşan, dağılan ve dağıtan fazın belli olmadığı heterojen karışımlara adi karışım denir. Örneğin, kum-çakıl, toprak, tuz-şeker karışımı.
Evet. Aerosol, bir katının veya bir sıvının gaz ortamı içerisinde dağılmasıdır. Duman, sis ve spreyler örnek olarak gösterilebilir. 10 mikrondan daha küçük çaplı sıvı veya katı parçacıklardan oluşan çok fazlı sistem. Son yıllarda aerosoller köpük veya jel şeklinde hazırlanmaktadır.
Ayran heterojen bir karışımdır.
Heterojen karışımlar içerisindeki maddeler karışım içerisine eşit miktarda dağılmaklar. Ayran karışımına bakacak olursak sıvı ve katı taneciklerinin bir araya gelmesi ile oluşmaktadır. Bu karışımda katı ve sıvı tanecikler eşit miktarda dağılmazlar.
Su ve yoğurttan oluşan ayran, heterojen bir karışımdır.
Bakır, Cu sembollü ve 29 atom sayılı bir kimyasal elementtir. Karışım değildir.
Evet. Bulut, serbest bir hava kütlesinde toplanmış, gözle görülebilir su damlacıkları, buz kristalleri veya her ikisinin karışımından oluşan yapıdır.
Evet. Adi camın bileşimine giren üç grup madde vardır. Bunlar cam haline gelebilen oksitler, eriticiler ve stabilizatörler denilen maddelerdir. Camın bileşimine giren bu maddeler kum-soda-kireç olarak da adlandırılabilirler.
Deniz suyu içindeki tuzlar ve mineraller genellikle çözünmüş halde bulunur, bu da deniz suyunun bir çözelti özelliği taşıdığı anlamına gelmektedir. Ancak, mikroskobik seviyede incelendiğinde, deniz suyu içinde çözünmemiş, süspansiyon halindeki parçacıklar da bulunmaktadır
Emülsiyon veya Türkçe adıyla sıvı asıltı, birbiri içinde çözünmeyen iki sıvının karışımıdır. Bir sıvı (dağılan faz), öbürünün (dağınılan faz) içinde dağılmış durumdadır. Emülsiyon oluşma sürecine emülsifikasyon denir.
Emülsiyon bir kolloid türü olarak bilinmektedir. Birbirine karışmayan iki farklı sıvının karıştırılması ile elde edilen özel karışım emülsiyon adını alır. Aynı zamanda da emülsiyon kelimesi Latince süt anlamına gelmektedir. Birbirinin içerisinde çözünmeyen en az iki sıvı ile meydana gelen karışımlardır.
Evet, homojen bir taştır.
Granit hacim olarak %20 ila %60 oranında kuvars arasında ve alkali feldispattan oluşan toplam feldispatın en az %35'i olan magmatik bir kayadır, ancak genellikle "granit" terimi daha geniş bir yelpazede ifade etmek için kullanılır. Granitin ekstrüzyonlu magmatik kaya eşdeğeri riyolittir.
Heterojen karışımlarda ise karışımı oluşturan bileşenler birbirleri içinde eşit miktara dağılmazlar. Süspansiyon, emülsiyon ve aerosol karışımları, heterojen karışımlardır.
Tepkimenin basamakları ve hızı belirleyen basamak deneyler sonucunda belirlenir ve tepkimenin yürüdüğü yol tepkimenin mekanizması ile belirtilir. Tek bir faz içerisinde yürüyen tepkimelere homojen tepkime, iki yada daha fazla faz içerisinde yürüyen tepkimelere heterojen tepkimeler denir.
İki çeşit karışım vardır: Heterojen ve homojen. Heterojen karışımların bileşenleri göz ile ayırt edilebilirken, homojen karışımlar tek bir madde gibi görünürler. En sık rastlanan homojen karışım, çözeltidir. Çözeltiler katı, sıvı ya da gaz halinde bulunabilirler.
Karışım iki ya da daha fazla maddenin kimyasal özelliklerini kaybetmeden oluşturdukları fiziksel sistemledir.
Kolloidler, bir çözeltideki bir çözücü içinde küçük parçacıkların dispersiyonu sonucu oluşur. Örneğin, sıvı içinde dağılmış bir katı, sıvı içindeki bir sıvı ya da gaz içindeki bir katı gibi kombinasyonlar kolloid oluşturabilir. Kolloidler, günlük yaşantımızda çeşitli uygulamalara sahiptir.
Kolloid; bir maddenin diğer bir madde içerisinde çıplak gözle görülemeyecek boyutta dağılmasıyla oluşan heterojen karışıma verilen isimdir.
Çözeltidir.
Kolonya, etil alkol, su ve limon, çiçek veya tütün esansı gibi hoş koku veren maddelerin karışımından oluşan bir tür parfüm.
Kolonya alkol ve suyun çözünmesiyle ortaya çıkmış olan bir çözeltidir. Kolonyanın içerisindeki karışımların tümü eşit bir dağılım gösterdiği için kolonya homojen bir özellik taşımaktadır. Kolonya alkol ve suyun birleşerek oluştuğu bir çözeltidir. Bundan dolayı da homojen bir karışım olarak kabul görmektedir.
Evet. Kum; bölünmüş kaya ve mineral parçacıklarından oluşan granül bir malzemedir. Çakıldan daha ince ve siltden daha kaba olur. Kum ayrıca bir dokusal toprak veya toprak türüne de atıfta bulunabilir. Yani, kütle olarak %85'ten fazla kum boyutlu parçacık içeren bir topraktır.
Süspansiyon, çözelti içinde çözülmeden kalacak kadar büyük parçacıklar içeren heterojen bir karışımdır. Kum-su karışımı bir süspansiyon için verilebilecek örnekler arasındadır. Çözelti, bir maddenin diğerini çözdüğü iki veya daha fazla maddenin homojen bir karışımıdır.
Evet. LPG, bütan ve propan gazlarına ve bunların belirli oranlarındaki karışımlarına verilen genel isim olup Türkiye'deki ev tüplerinde kullanılan LPG %70 bütan, %30 propandan oluşmaktadır.
Hayır. Mürekkep heterojen bir maddedir.
Geleneksel mayonez, %65 - 80 oranında bitkisel yağ, %5 ila 8 yumurta sarısı ve baharatlı su içeren bir su içi yağ emülsiyonudur.
(KOLLOIDAL EMÜLSİYON olarak sınıflandırılabilir.)
Mayonez bir kolloid(al) emülsiyondur.
Emülsiyondur. Bir sıvının başka bir sıvı içerisinde heterojen olarak dağılmasıyla oluşan karışımlara denir. Dağıtan faz sıvı, dağılan faz sıvıdır.
Örneğin; Zeytinyağı−su, benzin−su
Evet, heterojen karışımdır
Petrol, hidrokarbonların karışımından meydana gelmiş olup, her zaman sabit bir kimyevî bileşimi yoktur. Doğal akaryakıt olan ham petrol, bulunduğu memleketlere göre değişen bileşimler gösterir.
Evet. Yüksek sıcaklıklarda pişirilmiş kızgın kil karışımından yapılan sert bir malzemedir.
Süspansiyon, çözelti içinde çözülmeden kalacak kadar büyük parçacıklar içeren heterojen bir karışımdır.
Diğer bir deyişle ; bir katının sıvı içerisinde çözünmeden kaldığı heterojen karışımlara denir. Aynı koşullarda yeterince bekletildiğinde katı ve sıvı iki faza ayrılır.
Mercimek çorbası, Türk kahvesi, ayran, çamurlu su, tebeşir tozu-su, naftalin-su, nişasta-su, kum-su karışımları bir süspansiyon için verilebilecek en iyi örnektir.
Suda süspansiyon halinde bulunan un mavi görünür çünkü sadece saçılan ışık gözlemciye ulaşır, un parçacıkları mavi ışığı kırmızıya göre daha güçlü bir şekilde saçar.
Hayır.
Süt çıplak gözle homojen gibi gözükmesine rağmen mikroskopla bakıldığında (yağ damlacıklarından dolayı) heterojen olduğu gözlenir.
Geri kalan kısmı süt proteini, süt şekeri, yağ ve minerallerdir. Yağ süt içerisinde üst kısımda birikebilmektedir. Yağ ise suda çözünmeyen bir maddedir. Bu nedenle de süt homojen karışım değil heterojen karışım olarak kalmaktadır.
Örneğin kükürdün, kilin, sabunun suda dağılmasıyla kolloidal çözelti oluşur. Yine, süt, kan serumu ve zamkın sudaki çözeltileri ve çeşitli polimer maddelerin kendilerine uygun çözücülerdeki çözeltileri kolloidal çözeltilerdir.
Süt, bir kolloidal karışım olarak kabul edilir çünkü içinde bulunan yağ globülleri, proteinler, laktoz ve diğer maddeler homojen bir şekilde dağılmamıştır. Özellikle yağ globülleri, su içinde dağılmış halde bulunur ve bu da sütün homojen olmayan bir yapıya sahip olmasını sağlar.
Türk kahvesi, aslında bir kolloid karışımıdır. Türk kahvesi, su ile kahve tozunun karıştırılması ve kaynatılmasıyla oluşan bir kolloid karışımdır. Kahve tanecikleri, suyun içinde yayılmazlar, çözünmezler ve homojen bir karışım oluşturmazlar. Bu nedenle, Türk kahvesi bir kolloid olarak adlandırılır.
Belli formülleri yoktur. Gazoz, homojen bir karışımdır. Kolonya, homojen karışıma örnektir. Kahve, heterojen karışımdan süspansiyona örnektir.
Kolloiddir. Kan, yağlı boya ve jöle gibi maddeler de kolloid karışımlara örnektir.
Öz kütleleri birbirinden farklı birbiri içinde çözünmeyen iki sıvının oluşturduğu karışımlar(su-zeytinyağı gibi), ayırma hunisi yardımıyla ayrılır. Ayırma hunisine boşaltılan karışımda öz kütlesi büyük olan altta toplanır. Diğeri ise üstte toplanır. Ayırma musluğu yardımıyla altta toplanan sıvı karışımdan ayrılır.
Kuvetli Asit Baz Titrasyonu |
Asitlerin Kullanım Alanları |
Asit Nedir? Hangi Maddeler Asittir? |
Asetik Asit Nedir? |
Simya nedir? Simyacı ne demektir? |
Elektroliz Nedir? |
Tuz Nedir? Herkes İçin Anlaşılabilir Kimya |
Mol nedir? Avogadro nedir? Herkes için anlaşılır kimya konuları. |
pH Dengesi, Asit, Baz ve Sulu Çözelti Dengeleri |
Giordano Bruno ve İki Şey Doktrini |
Kaprekar Sabiti Nedir? |
TERMAL: Für Welche Krankheiten Die Spa - Behandlung, Nützlich Sind? |
Çocuklarda Sorumluluk Bilincini Geliştirmenin Yolları |
Turkish Sarma Recipe |
D Vitamini Zehirlenmesi |
Thermal Hotel |
Weltberühmtes Türkisches Spa |
Ay'ın Evreleri Resimli Olarak Anlatım |
Newton Evrensel Kütle Çekim Yasası |
Valide Bad Termal |
En Eski Türk Anayasası |
Buluğ Çağı Ne Oluyor? |
Çocuklara Yardımlaşma Bilinci Nasıl Kazandırılır? |
Sultan Bad Thermal |
Servetifünun Döneminde Roman |
THERMAL Reisestrecke |
Programlama Dillerini Bilmek ve Yazılımcı Olmak Arasındaki Fark Nedir? |