Ay'n evreleri hangileridir? Ana ve ara evreler nelerdir? Ay ve Dünya arasýndaki iliþki

Ay - Kamer - Mah
Eski dilde Kamer veya Mah olarak adlandýrýlan gök cismi. Daha detaylý bilgi sayfanýn ilerleyen kýsýmlarýnda mevcuttur.

Ay'ýn Evreleri Ne Demektir?
Dünyadan bakýldýðýnda Ay'ýn aldýðý ýþýða baðlý olarak görünümüne Ay'ýn evreleri / safhalarý ya da fazlarý denilmektedir.

Ay Her Yerde Ayný Gün Görülür mü?

Hilal Tüm Dünyada Ayný Gün Görünür mü?

Ay'ýn Dünya etrafýndaki anlýk konumu, Dünya'nýn Güneþ ile olan pozisyonu ve Dünyadan izlendiði yerin konumu nedeni ile büyüklüðü ve parlak kýsmýnýn yönü farklý görünür. Ayrýca bu etkilerin dýþýnda Ay ve Dünya arasýndaki 5^o derecelik açýnýn da etkisiyle Ay evreleri tüm Dünyada ayný gün gözlemlenemeyebilir ve kýtalar arasý farklýlýk 2 güne kadar çýkabilir.

AY'ýn EVRELERÝ NELERDÝR?

Yeni Ay Evresi
Ay’ýn Güneþ ile Dünya arasýnda konumlandýðý evredir. Ay’ýn Dünyadan görülen tarafý Güneþ ýþýðý alamaz bu nedenle Yeni Ay gözlemlenemez. Tamamen karanlýktýr.

Ýlk Dördün Evresi
Güneþ, Ay’ýn Dünya’dan görülen tarafýnýn sað kýsmýný aydýnlatýr. Bunun sebebi Ay ve Dünya'nýn dönüþ yönüdür. Ýlk dördün evresinde Ay yarým daire biçiminde görülür.

Dolunay Evresi
Ay’ýn Dünya’dan görülen yüzünün tamamý Güneþ ýþýðý almaktadýr. Bu evrede Ay, parlak ve tam bir daire þeklinde görülür.

Son Dördün Evresi
Ay’ýn Dünya’dan görülen tarafýnýn sol kýsmý aydýnlanýr. Bu evrede Ay yarým daire olarak görülür.

Ay’ýn ana evreleri arasýnda dört tane de ara evresi mevcuttur.

AY'ýn Ara Evreleri
Yeni ay ile ilk dördün Evreleri arasýnda ters C þeklinde Hilal evresidir.
Þiþkin Ay Evresi Ýlk dördün ile dolunay Evreleri arasýndaki döneme verilen addýr.
Dolunay ile son dördün Evreleri arasýnda Þiþkin Ay; Son dördün ile yeni ay Evreleri arasýnda da C þeklinde Hilal görülür.
Ay’ýn farklý evrelerde görünmesi periyodik olarak meydana gelen bir doða olayýdýr. Bu deðiþimler düzenli olarak 29 gün 12 saatte bir tekrar eder.

 Öðrenmeyi sevenler için konuyu biraz daha açalým.

Ay Hakkýnda Daha Fazla Bilgi

Ay, Dünya'nýn tek doðal uydusudur. Güneþ Sistemi içinde beþinci büyük doðal uydudur. Dünya ile Ay arasýnda ortalama merkezden merkeze uzaklýk 384.403 km, yani Dünya'nýn çapýnýn yaklaþýk otuz katý kadardýr. Ay'ýn çapý 3.474 km'dir, bu da Dünya çapýnýn dörtte birinden biraz fazladýr.

Dünyaya uzaklýðý: 384.400 km
Yer çekimi: 1,62 m/sn²
Yarýçap: 1.737,1 km
Yaþý: 4,53E9 yaþýnda
Yörünge süresi: 27 gün
Yüzey Alaný: 3,793×107 km²; (0,074 x Dünya)

Ay, Güneþ’ten aldýðý ýþýðý yansýtýr. Ay’ýn Dünya etrafýndaki turu Ay’ýn ýþýk alan kýsmý sürekli deðiþmesine neden olmaktadýr. Bu da Dünya’dan bakýldýðýnda Ay’ýn farklý þekillerde görülmesine sebep olur. Ay yüzeyinin Dünya’dan gözlemlenen farklý þekillerine Ay’ýn evreleri adý verilir.

Yeni ay, ilk dördün, dolunay ve son dördün evreleri Ay’ýn ana evreleridir. Ay’ýn iki ana evresi arasýnda geçen süre bir haftadýr.

Ay Güneþ Sistemi içinde beþinci büyük doðal uydudur. Dünya ile Ay arasýnda ortalama merkezden merkeze uzaklýk 384.403 kilometredir bu da Dünya'nýn çapýnýn yaklaþýk otuz katýdýr. Ay'ýn çapý 3.474 km'dir, yani Dünya çapýnýn dörtte birinden biraz fazladýr. Dolayýsýyla Ay'ýn hacmi Dünya'nýn hacminin %2'sidir. Kütlesi Dünya kütlesinden 81,3 kat daha düþüktür. Yüzeyinde kütleçekim etkisi yer çekiminin yaklaþýk %17'sidir. Ay, Dünya'nýn yörüngesinde bir turunu 27 gün 7 saatte tamamlar. Dünya, Ay ve Güneþ geometrisinde görülen periyodik deðiþimler sonucunda her 29,5 gün /29 gün 12 saatte tekrar eden Ay'ýn evreleri oluþur.

Ay, insanlarýn üzerine iniþ yaparak yürüdükleri ilk gökcismidir. Yerçekiminden kurtulup uzaya çýkan ve Ay'ýn yakýnýndan geçen ilk yapay nesne Sovyetler Birliði'nin Luna1 uydusudur. Ay yüzeyine çarpan ilk insan yapýsý nesne Luna2 uydusudur. Normalde görünmeyen Ay'ýn öteki yüzünün ilk fotoðraflarýný ise Luna3 uydusu çekmiþtir. Bu üç uydu da 1959 yýlýnda uzaya fýrlatýlmýþtýr. Ay yüzeyine ilk yumuþak iniþ yapabilen uzay aracý Luna9 ve Ay yörüngesine giren ilk insansýz uzay aracý da Luna10'dur. Bu iki uydu da 1966'da uzaya fýrlatýlmýþtýr. ABD'nin Apollo programý 1969 ve 1972 yýllarý arasýnda altý baþarýlý iniþle, günümüze kadar insanlý görevleri baþaran tek uzay programýdýr.

Ay'ýn iki yüzü ve gelgit / medcezir durumu

Ay, Dünya'nýn yörüngesinde eþ zamanlý olarak hareket eder, yani her zaman ayný yüzü Dünya'ya dönüktür. Ay'ýn oluþumunun baþlarýnda dönüþü yavaþladý ve Dünya'nýn kütlesi nedeniyle oluþan gelgit deformasyonlarýna baðlý sürtünme etkilerinin sonucu olarak günümüzdeki konumunda kilitlendi.

Çok uzun zaman önceleri Ay daha hýzlý dönerken, gelgit tümseði Dünya - Ay hattýnýn önünde dönüyordu. Çünkü gelgit tümsekleri yeteri kadar hýzlý olarak Dünya ile ayný hatta gelemiyordu. Bu hattýn dýþýna çýkan tümsek nedeniyle oluþan tork Ay'ýn dönüþünü yavaþlattý. Ay'ýn dönüþü yörünge hýzýna denk gelecek kadar yavaþladýðýnda gelgit tümseði Dünya'nýn tam karþýsýna geldi ve bu nedenle tork ortadan kayboldu. Ýþte bu nedenden ötürü Ay, Dünya yörüngesinde döndüðü hýzla kendi çevresinde de döner ve Dünya'dan her zaman Ay'ýn ayný yüzü görünür.

Ay'ýn Dünya'ya karþý olan yüzünden Ay'ýn görünen yüzü, diðer tarafýna da Ay'ýn öteki yüzü denir. Öteki yüz Ay'ýn karanlýk yüzü ile karýþtýrýlmamalýdýr. Ay'ýn karanlýk yüzü herhangi bir anda Güneþ tarafýndan aydýnlatýlmayan yarýküresidir. Ayda bir kere bu yüz yeniay safhasýna Ay'ýn görünen yüzü olur. Ay'ýn öteki yüzü ilk olarak 1959'da Sovyet uzay sondasý Luna 3 tarafýndan fotoðraflandý. Ay'ýn öteki yüzünün ayýrt edici özelliklerinden biri Ay denizi (mare / maria) adý verilen düzlüklerin hemen hemen hiç olmamasýdýr.

Ay takvimi nedir?

Kamerî takvim veya Ay takvimi, Dünya'nýn Güneþ çevresindeki hareketleri yerine Ay'ýn tam devrelerini temel alan takvim. "Mevsim yýlý" da denilen bir Güneþ yýlýnda 12.37 sinodik ay bulunur, yani ay senesi daha çabuk tamamlanýr.